อนุรักษ์มรดกใต้       ชมรมอนุรักษ์มรดกใต้     มรดกใต้ทีวี

หนังอิ่มเท่ง จิตภักดี
ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (หนังตะลุง) พุทธศักราช ๒๕๔๐

    หนังอิ่ม จิตภักดี หรือ "หนังอิ่มเท่ง" เกิดเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ พุทธศักราช ๒๔๖๔ ที่จังหวัดสงขลา ปัจจุบันอายุ ๘๐ ปี จบการศึกษาชั้นประถมปีที่ ๔ จากโรงเรียนวัดบางกล่ำ จังหวัดสงขลา ท่านมีความสนใจหนังตะลุงอย่างจริงจังมาตั้งแต่อายุเพียง ๑๒ ปี โดยได้เฝ้าติดตามดูและจดจำเทคนิคการแสดงหนังตะลุงของคณะต่างๆ ด้วยความใฝ่ฝันที่จะเป็นนายหนังตะลุงให้ได้

    ในช่วงวัยรุ่นถึงวัยหนุ่ม หนังอิ่มได้พยายามฝึกฝนการเล่นหนังตะลุงด้วยตนเอง โดยอาศัยวิธีครูพักลักจำ จนสามารถเล่นได้ ครั้นอายุได้ประมาณ ๒๗ ปี ก็ได้ไปขอสมัครเป็นศิษย์ของนายหนังตะลุงผู้มีชื่อเสียงท่านหนึ่งนามว่าหนังหม้ง แห่งบ้านชะรัด กงหรา จังหวัดพัทลุง ซึ่งหนังหม้งก็ได้มองเห็นความตั้งใจแน่วแน่ของหนังอิ่ม จึงได้รับไว้เป็นศิษย์ และได้ถ่ายทอดวิชาความรู้ให้อย่างเต็มที่ ทั้งยังได้ครอบครูให้ด้วย และในที่สุด ความฝันของหนังอิ่มที่จะเป็นนายหนังตะลุงก็ได้กลายเป็นความจริงสมดังปรารถนา จากนั้น ท่านก็ได้เริ่มออกเล่นหนังตะลุงเป็นอาชีพ และได้แสดงฝีมือให้เป็นที่ประจักษ์ของคนดู จนมีชื่อเสียงโด่งดังขึ้นมาอย่างรวดเร็ว

   หนังอิ่มมีความสามารถทางด้านการแสดงหนังตะลุงได้เป็นเลิศในทุกบทบาท แต่บทที่ท่านเล่นได้ดีเด่นเป็นพิเศษจนเป็นที่ติดใจของผู้ชมทั่วไปก็คือบท "ไอ้เท่ง" ตวตลกอมตะของหนังตะลุงจนได้รับการขนานนามจากพระครูวัดนาเกตุผู้ซึ่งติดใจในการแสดงบทดังกล่าวของหนังอิ่มว่า "หนังอิ่มเท่ง" จนเป็นนามที่ติดปากของคนทั่วไปแต่นั้นมา

   เรื่องราวและเนื้อหาสาระที่หนังอิ่มเท่งนำมาใช้ในการแสดงหนังตะลุงมีทั้งเรื่องที่ท่านแต่งเอง เรื่องที่ผู้อื่นแต่ง และเรื่องที่เกิดขึ้นจากประสบการณ์จริงของท่านเอง ทั้งนี้ ท่านยังคงรักษาแนวทางการแสดงตามแบบฉบับดั้งเดิมของหังตะลุงรุ่นเก่าเอาไว้ได้เป็นอย่างดีเรื่องที่เล่นมักแนวจักรๆ วงศ์ๆ เรื่องเกี่ยวกับนรก สวรรค์ และชาดกทางพระพุทธศาสนา ที่สอดแทรกคติธรรมและคำสอนเรื่องบาปบุญคุณโทษเอาไว้ได้อย่างแนบเนียน ไม่น่าเบื่อ และมีกลเม็ดในการนำตัวตลกต่างๆ มาเป็นตัวช่วยปรุงแต่งให้เรื่องราวที่นำเสนอน่าสนใจมากยิ่งขึ้น ทั้งยังได้นำเอาเรื่องราวเด่นๆ ในสังคมที่เกิดขึ้นในช่วงนั้นๆ มาด้นกลอนสดพลิกแพลงให้สอดคล้องเข้ากับเหตุการณ์และผูกให้เข้ากับโครงเรื่องหลักที่เล่นอยู่ได้อย่างดีเยี่ยม

   นับตั้งแต่ปี ๒๔๙๖ เป็นต้นมา ชื่อเสียงของหนังอิ่มเท่งก็ขจรขจายไปทั่วภาคใต้ และเลยไปถึงประเทศมาเลเซียด้วย ตลอดระยะเวลาหลายสิบปีจากนั้นมาท่านก็มีงานแสดงอย่างต่อเนื่องไม่ขาดสาย ทั้งยังได้เข้าแข่งขันประชันหนังตะลุงกับคณะอื่นๆ นับพันครั้ง คู่แข่งที่สำคัญได้แก่ หนังประทิ่น บัวทอง หนังเดี้ยม ตรัง หนังจู่ลี้ ตรัง หนังเชย เชี่ยวชาญ หนังฉิ้น ธรรมโฆษณ์ หนังพร้อม อัศวิน หนังเคล้าน้อย และ หนังปรีชา สงวนศิลป์ เป็นต้น ท่านเคยได้รับรางวัลจาการแสดงหนังตะลุงหลายครั้ง ได้แก่รางวัล กลองทองคำ เสื้อสามารถ ถ้วยเกียรติยศ ฯลฯ และได้รับรางวัลผู้มีผลงานดีเด่น สาขาศิลปะการแสดง หนังตะลุง จากสมาพันธ์หนังตะลุงจังหวัดสงขลาเมื่อปี ๒๕๔๐ อีกด้วย ส่วนผลงานด้านการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมนั้น ท่านได้ถ่ายทอดวิชาความรู้ให้แก่ลูกศิษย์จนเป็นนายหนังตะลุงผู้มีความสามารถหลายคน

    สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ได้ตระหนักถึงความสามารถและผลงานของ หนังอิ่ม จิตภักดี หรือหนังอิ่มเท่ง ยอดนายหนังตะลุงแห่งภาคใต้ ผู้ซึ่งได้เพียรพยายามฝึกฝนวิชาหนังตะลุงจนมีความสามารถในระดับแนวหน้า ทั้งยังได้เป็นผู้หนึ่งที่มีส่วนสำคัญในการสืบสานศิลปะการแสดงแขนงนี้เอาไว้ให้คงอยู่ตราบจนทุกวันนี้ จึงได้ประกาศยกย่องให้ท่านเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (หนังตะลุง) เมื่อปีพุทธศักราช ๒๕๔๐

ข้อมูล : สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ