พิธีผูกผ้าใหญ่หรือพิธีแต่งพอกของโนรา
อนุรักษ์มรดกใต้       ชมรมอนุรักษ์มรดกใต้     มรดกใต้ทีวี

พิธีนี้เขียนจากคำบอกเล่าของขุนอุปถัมภ์นรากรและคณะ

     พิธีแต่งพอกหรือผูกผ้าใหญ่ ทำพิธีเช่นเดียวกันกับเข้าโรงครู แต่โรงครูไม่ต้องมีพระ นอกนั้นพิธีต่างๆ ทำเหมือนกัน การทำพิธีแต่งพอกหรือผูกผ้าใหญ่เป็นพิธีไหว้ครู ครอบเทริดให้กับโนราที่ได้ฝึกหัดและรำได้เป็นอย่างดีแล้ว ซึ่งภาษากลางเรียกว่า ครอบมือ
     ผู้เข้าพิธีทุกคนแต่งตัวโนรา แต่แต่งมากพอกผ้าเข้ามากกว่าแต่งตามปกติคือมีผ้าพับและพอกไว้นอกผ้านุ่งธรรมดาอีก ๑ ผืน แล้วยังมี "ห่อพอก" ซึ่งทำกับผ้าสีหรือผ้ามีลวดลายก็ได้ ขมวดเป็นปม ๒ ข้าง ผูกไว้ข้างสะเอว ห่อพอกเดิมเคยทำเป็นหมอนยัดนุ่นไว้ ขนาดเดียวกับห่อทุเรียนกวนหรือทุเรียนเคี่ยว ห่อพอกหรือผ้าพอกน่าจะเป็นเครื่องแต่งตัวหรือที่เก็บเครื่องแต่งตัวในสมัยก่อน แล้วจำลองลงมาให้เล็กลงเพื่อสะดวกในการผูกไว้กับเอว เพราะตามธรรมดาโนราเมื่อออกโรงแสดงแล้วก็มักมี "ห่อพาย" ด้วยเดินทางไปแสดง ณ ที่ไกลๆ แล้วเดินทางกันไปเรื่อยๆ ที่เข้าใจเช่นนั้น เพราะได้เห็นจากเครื่องแต่งตัวพราน พรานจะมีย่ามที่เรียกว่า "ห่อพาย" ในห่อพายนั้นมีเคย (กะปิ) ขี้หมิ้น (ขมิ้น) ดีปลี (พริกขี้หนู) สาร (ข้าวสาร) และเงินไปด้วย เพราะมีการเดินทางอยู่เสมอ ฉะนั้น ห่อพอกก็น่าจะเป็นเช่นเดียวกัน
     พีธีที่ข้าพเจ้าจะเขียนเล่าให้ท่านได้อ่านต่อไปนี้เป็นพิธีที่ข้าพเจ้าได้เห็นจากการทำพิธีไหว้ครู แต่งพอกผูกผ้าใหญ่ ซึ่งขุนอุปถัมภ์นรากรได้จัดทำเพื่อครอบเทริดให้นักศึกษาวิทยาลัยครูสงขลา เมื่อวันที่ ๕ ธ.ค.๑๗ ผิดถูกอย่างไรขออภัยด้วย

เริ่มพิธี

พิธีพระ
    ประธานโนราจุดธูปเทียนบูชาพระรัตนตรัย ขอศีล อาราธนาพระปริต พระสวดมงคลจนตัดด้ายสายสิญจน์ (ด้ายสายสิญจน์ต่อจากเทริดที่แขวนอยู่ข้างบน ด้ายนี้เป็นมงคล โนรามักจะนำไปพันที่บนเทริด) ทำพิธีจนพระชยันโต

พิธีทางไหว้ครูโนรา
    ผู้ไหว้นำดอกไม้ธูปเทียนมาไหว้ครู บูชาครู แล้วรำถวายไปตามลำดับต่อไปนี้
- สรรเสริญคุณครู
- สรรเสริญคุณมารดา
- คำเชิญครู
- เซ่น
- เชิญครูหมอ
- รำถวาย
- รำท่าครูสอน
- ท่าสอนรำ
- ท่าประถม
- ตั้งเมือง
- ช้าพระยาหงส์
- จับบทสิบสอง
- เชิด-ตัดเหมรย


เทริด ๙ ยอด (ครูโนรา)


นัก (ที่นั่งของครูโนรา) พร้อมเครื่องเซ่น


หย่อนเทริดเพื่อครอบให้กับโนราที่ฝึกรำจนเก่งแล้ว


เมื่อพิธีทางพระเสร็จพระก็จะหย่อนเทริดลง เพื่อครอบให้โนราใหม่
โดยมีครูโนราคอยช่วย และ ทำพิธีตัดด้ายสายสิญจน์

จากหนังสือ ประวัติโนรา โดย อ.ภิญโญ จิตธรรม อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ ขุนอุปถัมภ์นรากร ๒๗ กันยายน ๒๕๒๗


อนุรักษ์มรดกใต้ : moradokthai@hotmail.com : โทร.081-8544472

Power by www.Muanglung.com เมืองลุงดอทคอม